Để bắt nhịp nhanh với quốc tế, chương trình giáo dục mầm non tại Việt Nam đã có nhiều đổi mới tích cực. Theo kế hoạch của Bộ GD&ĐT sẽ ban hành Chương trình GDMN mới với những đổi thay hướng đến thực tiễn và chất lượng hơn. Các giáo viên và quản lý trường mầm non và giáo viên đứng lớp kỳ vọng Chương trình GDMN sau năm 2022 sẽ đem lại diện mạo mới cho bậc học này. Tham khảo bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết nhé!
Giáo dục mầm non được xem là một trong giai đoạn quan trọng trong việc giáo dục, phát triển lứa tuổi tương lai của đất nước. Chương trình giáo dục mầm non được xây dựng nhằm nuôi dưỡng, hình thành và phát triển cả về mặt thể chất cũng như tinh thần của trẻ. Nếu đảm bảo tốt giai đoạn này sẽ tạo nền tảng cho trẻ tiếp tục phát triển ở cấp học cao hơn sau này.
Cấu trúc của chương trình giáo dục mầm non đổi mới hiện nay:
Ở mỗi giai đoạn phát triển Bộ giáo dục và đào tạo sẽ có những thay đổi về chương trình giáo dục mầm non. Hiện nay, chương trình giáo dục mầm non mới được xây dựng và phát triển dựa trên nguyên tắc lấy hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách trẻ một cách toàn diện.
Cấu trúc chương trình giáo dục mầm non hiện nay bao gồm các phần cơ bản như sau:
– Giáo dục phát triển nhận thức
– Giáo dục phát triển ngôn ngữ
– Giáo dục phát triển thể chất
– Giáo dục phát triển tình cảm xã hội
– Giáo dục phát triển thẩm mĩ
Mục tiêu chương trình giáo dục mầm non
Giáo dục mầm non hướng đến xây dựng một thế hệ trẻ phát triển toàn diện dựa trên hệ thống mục tiêu như sau:
Phát triển thể chất
Ở mục tiêu này đề ra yêu cầu giúp trẻ phát triển cơ thể khỏe mạnh. Bé sẽ phát triển thể chất ở cả hai mặt cân nặng, chiều cao theo đúng lứa tuổi của mình. Trẻ sẽ được hướng dẫn thực hiện các hoạt động vận động cơ thể theo đúng lứa tuổi. Những hoạt động này giúp hình thành nên tố chất vận động nhanh nhẹn, khéo léo, vui chơi với bạn bè. Trong đó có sự phối hợp nhịp nhàng của bàn tay và chân.
Các bé có thể tự mình thực hiện các việc đơn giản như xúc ăn, uống nước, đi ngủ, vệ sinh cá nhân…Điều này sẽ giúp các bé nhanh chóng thích nghi với mọi chế độ sinh hoạt tại nhà trẻ.
Phát triển nhận thức
Phát triển nhận thức là chương trình giáo dục giúp các em tìm hiểu, khám phá được mọi thứ xung quanh với giác quan nhạy bén. Trẻ sẽ được kích thích khám phá mọi thứ xung quanh mình, tăng cường khả năng hiếu động. Các bạn hãy cho bé quan sát, đánh giá, ghi nhớ và diễn đạt suy nghĩ bằng những ngôn ngữ hay những câu nói đơn giản.Từ đó giúp hình thành những hiểu biết ban đầu về các sự vật, hiện tượng xung quanh bé.
Phát triển ngôn ngữ
Với chương trình giáo dục mầm non các bé có thể chủ động nghe và hiểu được những yêu cầu đơn giản của mọi người. Các bé phải biết đặt câu hỏi và trả lời một số câu đơn giản bằng lời nói. Ngoài ra, bé còn biết cách sử dụng lời nói để giao tiếp hay diễn đạt nhu cầu. Khi bé được nghe nhạc có thể cảm nhận được nhịp điệu và cảm nhận được ngữ điệu lời nói của mọi người.
Phát triển tình cảm, thẩm mỹ và kỹ năng xã hội
Với phương pháp này, bé còn tự biết ý thức về bản thân, biết mạnh dạn giao tiếp với mọi người. Các bé sẽ có khả năng cảm nhận sự vật xung quanh và cảm xúc một cách tốt nhất. Khi các bạn thực hiện các hành động đơn giản trong sinh hoạt như rửa mặt, rửa tay cho bé sẽ giúp bé cảm nhận được tình cảm mà mẹ dành cho mình. Hay đối với các bé thích hát, nghe hát, nhảy múa theo nhạc, kể chuyện, đọc thơ, chơi các trò chơi vận động, xếp hình, xé dán..
Xem thêm: Phương pháp Shichida
Ý nghĩa giáo dục mầm non đối với sự phát triển của trẻ
Giáo dục mầm non có ý nghĩa hết sức quan trọng, đóng vai trò tác động tích cực đến sự phát triển của trẻ ở hiện tại và cả tương lai sau này. Chúng ta sẽ tìm hiểu ý nghĩa của chương trình giáo dục mầm non ngay sau đây:
Tầm quan trọng của giáo dục mầm non
Đầu tư cho giáo dục mầm non chính là đầu tư cho một thế hệ tương lai của đất nước sau này. Nhất là trong những năm đầu đời này trẻ sẽ cần được quan tâm để hình thành nhân cách cũng như phát triển một cách toàn diện nhất. Nếu như trẻ được quan tâm chăm sóc đúng cách, trẻ sẽ tạo được một nền tảng vững chắc để có thể phát triển và tiếp thu nhanh hơn. Chương trình giáo dục mầm non sẽ giúp trẻ chuẩn bị những kỹ năng cần thiết như tự lập, giao tiếp,…
Giáo dục mầm non tạo nền tảng cho tương lai đất nước
Hiểu được tầm quan trọng của giáo dục mầm non nhà nước đã có nhiều chính sách để hoàn thiện và nâng cao hệ thống giáo dục này. Đầu tiên đó là mở rộng và tiếp cận đến với nhiều trẻ em ở vùng sâu vùng xa, dân tộc thiểu số… Điều này sẽ nhằm phục vụ mục đích giúp tất cả trẻ em đều có cơ hội đến trường, nâng cao trí tuệ và sự nhận thức xã hội.
Giới thiệu chương trình giáo dục mầm non mới dành cho trẻ 3-4 tuổi
Chương trình giáo dục mầm non 3-4 tuổi theo định hướng mới tập trung vào việc phát triển trẻ toàn diện trên cả 5 lĩnh vực: phát triển trí não, phát triển thể chất, phát triển ngôn ngữ, phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội, phát triển nhận thức.
Nội dung của giáo dục phát triển thể chất
Nội dung giáo dục phát triển thể chất bao gồm các mục cơ bản sau đây: phát triển vận động, giáo dục dinh dưỡng và sức khỏe.
Phát triển vận động
Tập các động tác phát triển các nhóm cơ và hô hấp
- Hô hấp: hít vào, thở ra
- Tay: Đưa hai tay lên cao, ra phía trước, sang hai bên. Co và duỗi tay, bắt chéo hai tay trước ngực.
- Lưng, bụng, lườn: Cúi về phía trước. Quay sang trái, sang phải. Nghiêng người sang trái, sang phải.
- Chân: Bước lên phía trước, bước sang ngang, ngồi xổm, đứng lên, bật tại chỗ. Co duỗi chân.
Tập luyện các kỹ năng vận động cơ bản và phát triển các tố chất trong vận động
- Đi và chạy: Đi kiễng gót. Đi, chạy thay đổi tốc độ theo hiệu lệnh. Đi, chạy thay đổi hướng theo đường dích dắc. Đi trong đường hẹp.
- Bò, trườn, trèo: Bò, trườn theo hướng thẳng, dích dắc. Bò chui qua cổng. Trườn về phía trước. Bước lên, xuống bục cao (cao 30cm).
- Tung, ném, bắt: Lăn, đập, tung bắt bóng với cô. Ném xa bằng một tay. Ném trúng đích bằng một tay. Chuyền bắt bóng 2 bên theo hàng ngang, hàng dọc.
- Bật, nhảy: Bật tại chỗ. Bật về phía trước. Bật xa 20-25cm.
Tập các cử động của bàn tay, ngón tay, phối hợp tay – mắt và sử dụng một số đồ dùng, dụng cụ.
- Gập, đan các ngón tay vào nhau, quay ngón tay, cổ tay, cuộn cổ tay.
- Đan, tết.
- Xếp chồng các hình khối với nhau.
- Xé, dán giấy.
- Sử dụng kéo, bút.
- Tô vẽ nguệch ngoạc.
- Cài, cởi cúc áo.
Giáo dục dinh dưỡng và sức khỏe
Nhận biết một số món ăn, thực phẩm thông thường và ích lợi của chúng đối với sức khỏe
- Nhận biết một số thực phẩm và món ăn quen thuộc.
- Nhận biết các món ăn trong ngày và ích lợi của ăn uống đủ lượng và đủ chất.
- Nhận biết sự liên quan giữa ăn uống với bệnh tật (ỉa chảy, sâu răng, suy dinh dưỡng, béo phì).
Tập làm một số việc tự phục vụ trong sinh hoạt
- Làm quen cách đánh răng, lau mặt.
- Tập rửa tay bằng xà phòng.
- Thể hiện bằng lời nói về nhu cầu ăn, ngủ, vệ sinh.
Giữ gìn sức khỏe và an toàn
- Tập luyện một số thói quen tốt về giữ gìn sức khỏe.
- Lợi ích của việc giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường đối với sức khỏe con người.
- Nhận biết trang phục theo thời tiết.
- Nhận biết một số biểu hiện khi ốm.
- Nhận biết và phòng tránh những hành động nguy hiểm, những nơi không an toàn, những vật dụng nguy hiểm đến tính mạng.
- Nhận biết một số trường hợp khẩn cấp và gọi giúp đỡ.
Tham khảo thêm: Phương pháp giáo dục Steiner
Nội dung giáo dục phát triển nhận thức
Để phát triển nhận thức cho trẻ mầm non tập trung vào các nhiệm vụ cơ bản sau: khám phá khoa học, khám phá xã hội và làm quen với toán học. Cụ thể như sau:
Khám phá khoa học
Các bộ phận của cơ thể con người
Chức năng của các giác quan và một số bộ phận của cơ thể.
Đồ vật
- Đồ dùng, đồ chơi: Đặc điểm nổi bật, công dụng, cách sử dụng đồ dùng, đồ chơi.
- Phương tiện giao thông: Tên, đặc điểm, công dụng của một số phương tiện giao thông quen thuộc.
Động vật và thực vật
- Đặc điểm nổi bật và ích lợi của con vật, cây, hoa, quả quen thuộc.
- Mối liên hệ đơn giản giữa con người, cây quen thuộc với môi trường sống của chúng.
- Cách chăm sóc và bảo vệ con vật, cây gần gũi.
Một số hiện tượng tự nhiên
- Thời tiết, mùa: Hiện tượng nắng, mưa, nóng, lạnh và ảnh hưởng của nó đến sinh hoạt của trẻ.
- Ngày và đêm, mặt trời, mặt trăng: Một số dấu hiệu nổi bật của ngày và đêm.
- Nước: Một số nguồn nước trong sinh hoạt hằng ngày. Ích lợi của nước đối với con người, con vật, cây cối.
- Không khí, ánh sáng: Một số nguồn ánh sáng trong sinh hoạt hằng ngày.
- Đất đá, cát, sỏi: Một vài đặc điểm, tính chất của đất, đá, cát, sỏi.
Làm quen với một số khái niệm sơ đẳng về toán
Tập hợp, số lượng, số thứ tự và đếm
- Đếm trên đối tượng trong phạm vi 5 và đếm theo khả năng.
- Nhận biết 1 và nhiều.
- Gộp hai nhóm đối tượng và đếm.
- Tách một nhóm đối tượng thành các nhóm nhỏ hơn.
Xếp tương ứng
Xếp tương ứng 1-1, ghép đôi.
So sánh, sắp xếp theo quy tắc:
- So sánh 2 đối tượng về kích thước.
- Xếp xen kẽ.
Đo lường
Hình dạng
- Nhận biết, gọi tên các hình: hình vuông, hình tam giác, hình tròn, hình chữ nhật và nhận dạng các hình đó trong thực tế.
- Sử dụng các hình học để chắp ghép.
Định hướng trong không gian và định hướng thời gian
Nhận biết phía trên, phía dưới, phía trước, phía sau, tay phải, tay trái của bản thân.
Đọc thêm: Phương pháp Highscope
Khám phá xã hội
Bản thân, gia đình, trường mầm non, cộng đồng
- Tên, tuổi, giới tính của bản thân.
- Tên của bố mẹ, các thành viên trong gia đình, địa chỉ gia đình.
- Tên lớp mẫu giáo, tên và công việc của cô giáo.
- Tên các bạn, đồ dùng, đồ chơi của lớp, các hoạt động của trẻ ở trường.
Một số nghề trong xã hội
Tên gọi, sản phẩm và ích lợi của một số nghề phổ biến.
Danh lam thắng cảnh, các ngày lễ hội, sự kiện văn hóa
Cờ Tổ quốc, tên của di tích lịch sử, danh lam, thắng cảnh, ngày lễ hội của địa phương.
Nội dung giáo dục phát triển ngôn ngữ
Trong mục tiêu phát triển ngôn ngữ, bé sẽ được dạy những nội dung sau đây: Nghe, Nói, làm quen với việc đọc và viết. Cụ thể như sau:
Nghe
- Hiểu các từ chỉ người, tên gọi đồ vật, sự vật, hành động, hiện tượng, gần gũi, quen thuộc.
- Hiểu và làm theo yêu cầu đơn giản.
- Nghe hiểu nội dung các câu đơn, câu mở rộng.
- Nghe hiểu nội dung truyện kể, truyện đọc phù hợp với độ tuổi.
- Nghe các bài hát, bài thơ, ca dao, đồng dao, tục ngữ, câu đố, hò, vè, phù hợp với độ tuổi.
Nói
- Phát âm các tiếng của Tiếng Việt.
- Bày tỏ tình cảm, nhu cầu và hiểu biết của bản thân bằng các câu đơn, câu đơn mở rộng.
- Trả lời và đặt câu hỏi: Ai, Cái gì, Ở đâu, Khi nào?
- Sử dụng các từ biểu thị sự lễ phép.
- Nói và thể hiện cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp với yêu cầu, hoàn cảnh giao tiếp.
- Đọc thơ, ca dao, đồng dao, tục ngữ, hò vè.
- Kể lại chuyện đã được nghe có sự giúp đỡ.
- Mô tả sự vật, tranh ảnh có sự giúp đỡ.
- Kể lại sự việc.
- Đóng vai theo lối dẫn chuyện của giáo viên.
Làm quen với đọc, viết
– Làm quen với một số ký hiệu thông thường trong cuộc sống (nhà vệ sinh, lối ra, nơi nguy hiểm, biển báo giao thông: đường cho khách đi bộ,…).
– Tiếp xúc với chữ, sách truyện.
– Xem và nghe đọc các loại sách khác nhau.
– Làm quen với cách đọc và viết Tiếng Việt:
+ Hướng đọc, viết: từ trái sang phải, từ dòng trên xuống dòng dưới.
+ Hướng viết của các nét chữ; đọc ngắt nghỉ sau các dấu.
– Cầm sách đúng chiều, mở sách, xem tranh và đọc truyện.
– Giữ gìn sách.
Nội dung giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội
Giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội bao gồm các nội dung cơ bản sau đây: phát triển tình cảm, phát triển kỹ năng xã hội.
Phát triển tình cảm
- Ý thức bản thân: Tên tuổi, giới tính. Những điều bé thích, không thích.
- Nhận biết và thể hiện cảm xúc, tình cảm với con người, sự vật và hiện tượng xung quanh. Nhận biết một số trạng thái cảm xúc (vui, buồn, sợ hãi, tức giận) qua nét mặt, cử chỉ, giọng nói.
- Biểu lộ trạng thái cảm xúc qua nét mặt, cử chỉ, giọng nói, trò chơi, hát, vận động.
- Kính yêu Bác Hồ.
- Quan tâm đến cảnh đẹp, lễ hội của quê hương, đất nước.
Phát triển kỹ năng xã hội
- Một số quy định ở lớp và gia đình (để đồ dùng, đồ chơi đúng chỗ).
- Hành vi và quy tắc ứng xử xã hội: Cử chỉ, lời nói lễ phép (chào hỏi, cảm ơn). Chờ đến lượt. Yêu mến bố, mẹ, anh, chị, em ruột. Chơi hòa thuận với nhau. Nhận biết hành vi “đúng”, “sai”, “tốt”, “xấu”.
- Quan tâm đến môi trường: Tiết kiệm điện nước. Giữ gìn vệ sinh môi trường. Bảo vệ, chăm sóc con vật và cây cối.
Nội dung giáo dục phát triển thẩm mỹ
Trong nội dung giáo dục phát triển thẩm mỹ, trẻ em sẽ được tập trung vào hai nhiệm vụ chính sau đây:
Cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của các sự vật, hiện tượng trong thiên nhiên, cuộc sống và nghệ thuật (âm nhạc, tạo hình).
Bộc lộ cảm xúc khi nghe âm thanh gợi cảm, các bài hát, bản nhạc gần gũi và ngắm nhìn vẻ đẹp nổi bật của các sự vật, hiện tượng trong thiên nhiên, cuộc sống và tác phẩm nghệ thuật.
Một số kỹ năng trong hoạt động âm nhạc (nghe, hát, vận động theo nhạc) và hoạt động tạo hình(vẽ, nặn, cắt, xé dán, xếp hình).
- Nghe các bài hát, bản nhạc (nhạc thiếu nhi, dân ca).
- Hát đúng giai điệu, lời ca bài hát.
- Vận động đơn giản theo nhịp điệu của các bài hát, bản nhạc quen thuộc.
- Tạo ra các sản phẩm đơn giản theo ý thích.
- Đặt tên cho sản phẩm của mình.
Bài viết liên quan: So sánh Montessori và Steiner
Tạm kết:
Trên đây là những thông tin chi tiết về chương trình giáo dục mầm non mới nhất năm 2022 cho các bạn tham khảo. Hy vọng Tạp Chí Giáo Dục đã cung cấp cho các bậc phụ huynh những thông tin hữu ích để giáo dục và chăm sóc cho con phù hợp nhất.
