Bài thơ Vội Vàng là một trong những tác phẩm nổi bật nhất trong sự nghiệp sáng tác của Xuân Diệu. Bài thơ dược xem là sự kết tinh tâm hồn của phong cách thơ Xuân Diệu ẩn chứ nhiều triết lý nhân sinh sâu sắc. Trong bài viết dưới đây hãy cùng chúng tôi tham khảo dàn ý Phân tích bài thơ Vội Vàng nhé!
Dàn ý phân tích bài thơ Vội Vàng
1. Mở bài
– Giới thiệu đôi nét về tác giả Xuân Diệu
– Giới thiệu chung về bài thơ Vội Vàng
2. Thân bài
a, Phân tích 13 câu đầu – Thế hiện tình yêu cuộc sống tha thiết, đắm say
– Bài thơ bắt đầu bằng đoạn thơ ngũ ngôn:
“Tôi muốn tắt nắng đi
…
Cho hương đừng bay đi”
– Nghệ thuật:
+ Biện pháp tu từ điệp cấu trúc “tôi muốn, cho”, điệp từ “đừng” thể hiện một lời cầu xin khẩn thiết, thể hiện khát khao chảy bỏng, muốn được “tắt nắng”, “buộc gió” để giữ màu cho cuộc sống, giữ hương cho đời. Mong muốn lưu giữ mãi khoảnh khắc đẹp nhất của thiên nhiên hiện tại.
“Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
….
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.”
– Nghệ thuật điệp ngữ cấu trúc và đảo ngữ “của này đây, này đây của” đã giúp thể hiện ra vẻ đẹp không kể hết, không tả xiết của cõi trần gian. Nhà thơ như căng mở các giác quan để đón nhận vẻ đẹp trần thế. Xuân Diệu đã cảm nhận được đầy đủ các hương vị và thanh âm của cuộc đời.
– Vẻ đẹp của mùa xuân trần thế thể hiện qua:
+ “Của ong bướm này đây tuần tháng mật”: Vị ngọt của mật ong
+ “Này đây hoa của đồng nội xanh rì”: Hương thơm của hoa, màu sắc của cỏ xanh nơi đồng nội.
+ “Này đây lá của cành tơ phơ phất”: Thể hiện ra dáng hình uyển chuyển của lá hoa.
+ “Của yến anh này đây khúc tình si”: Thể hiện qua thanh âm của con chim yến anh.
+ “Này đây ánh sáng chớp hang mi”: Thể hiện qua ánh sáng của bình minh.
=> Những vẻ đẹp này được bày ra như một bữa tiệc thịnh soạn mang đến niềm vui đến từng nhà.
=> Đoạn thơ đã thể hiện quan điểm tiến bộ của Xuân Diệu. Cuộc sống xung quang vô cùng đẹp, nên chúng ta những con người đừng hững hờ. Ta sẽ thấy khu vườn vườn xuân lúc này đã biến thành khu vườn yêu, sự vật có đôi, có cặp. Từ thi nhân trước khu vườn mùa xuân tình thế thành tình nhân trong khu vườn tình yêu.
+ Xuân Diệu đã ví von: “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”. Ở đây tác giả đã sử dụng nghệ thuật chuyển đổi cảm giác. Tháng giêng là từ chỉ tháng năm, một thứ trừu tượng lại được ví với môi gần: một thứ hữu hình, cụ thể. Các bạn có thể cảm nhận, hưởng thụ vẻ đẹp của mùa xuân rõ nét, cụ thể hơn
– Trong sự sung sướng đó tác giả vẫn thể hiện được nỗi suy tư:
“Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nữa”.
=> Ở đây dấu chấm đẵ ngắt đôi câu thơ và nó diễn tả hai cảm xúc của Xuân Diệu rất hợp lý. Theo đó, tác giả đã chuyển từ cảm giác sung sướng sang hoài niệm, tiếc nuối ngay cả khi mùa xuân đang đẹp nhất.
b, Phân tích 16 câu tiếp theo mang quan niệm mới về thời gian của Xuân Diệu
* 2 câu thơ đầu:
“Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già”
– Mở đầu đoạn thơ, tác giả đã nếu ra quan niệm về thời gian tuyến tính, một đi không trở lại
+ Trong câu thơ, các cặp từ đối lập: tới – qua, non – già.
=> Tác giả muốn nhấn mạnh quy luật bước đi, sự vận hành của thời gian, tuần tự, không trở lại.
* 7 câu thơ tiếp theo:
“Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất”
– Tác giả đã ý thức được mùa xuân đi qua cũng mang theo tuổi thanh xuân của con người. Và quy luật này mang tính tiêu cực.
Các cặp từ đối lập:
+ Rộng >< chật
+ Xuân tuần hoàn >< tuổi trẻ
+ Còn trời đất >< chẳng còn tôi mãi
=> Đã thể hiện được sự vô hạn của trời đất so với đời người thì hữu hạn.
– “Lượng trời chật”: Cái chật đó sẽ lấy đi tuổi trẻ, tuổi xuân của mỗi ngừoi
– “Không cho dài tuổi trẻ của nhân gian/ Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại”.
=> Tuổi trẻ được xem là thời gian đẹp đẽ của một người.
=> Cảm xúc của nhà thơ thể hiện được sự bâng khuâng, tiếc nuối
* 7 câu thơ cuối:
“Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi”
– Trong câu thơ sử dụng nghệ thuật chuyển đổi cảm giác như: tháng năm lại được cảm nhận bằng giác quan khứu giác “mùi”, vị giác “chia phôi”, thị giác “rớm”, hữu hình hóa tháng năm vốn trừu tượng.
=> Dòng chảy của thời gian đã khiến cho vạn vật từng giây phút luôn có những cuộc chia li, vạn vật chia li với một phần đời đã qua của mình.
“Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…”
=> Cảm xúc nuối tiếc, nền tảng khơi dậy những khao khát cháy bỏng ở đoạn sau
c, Phân tích 10 câu thơ cuối thể hiện được cảm giác muốn tận hưởng vẻ đẹp của cuộc đời
– Mùa xuân được xem là mùa đẹp nhất trong năm. Và tuổi trẻ cũng được xem là gian đoạn đẹp nhất của đời người.
– Trong đoạn thơ đã thay đổi cách xưng hô: “tôi” sang “ta”. Kết hợp cùng một loạt các động từ mạnh: ôm, riết, say, thâu=> Thể hiện cảm giác muốn tận hưởng bằng tất cả các giác quan.
+ Các tính từ như: chếnh choáng, đã đầy, no nê được sử dụng để diễn tả sự thỏa mãn tột cùng khi tận hưởng.
“Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi”
– Câu thơ này đã thể hiện được nghệ thuật chuyển đổi cảm giác: mùa xuân được ví như trái chín ửng hồng và khiến cho tác giả muốn “cắn”, muốn được hưởng thụ
– Thể hiện được quan niệm sống của tác giả, hãy tăng tốc độ sống, tận hưởng và tận hiến cho cuộc đời.
- Kết bài
Tổng kết lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bài thơ.
Sơ đồ tư duy phân tích bài thơ Vội Vàng:
Các mẫu phân tích bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu
Dưới đây, chúng tôi xin chia sẻ với các bạn một số mẫu phân tích bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu cho các bạn tham khảo:
Phân tích 13 câu thơ đầu của bài thơ Vội Vàng
Xuân Diệu được mệnh danh là nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới. Phong cách thơ của ông tiêu biểu cho tiếng nói thiết tha, thể hiện tình yêu cuộc sống và con người. Bài thơ “Vội vàng” được trích trong tập thơ Thơ của Xuân Diệu đã thể hiện rõ nét quan điểm này. Ngay từ 13 câu đầu tác giả đã thể hiện niềm yêu thương cuộc sống thiết tha của thi nhân với thiên nhiên tươi đẹp nơi trần thế.
Mở đầu đoạn thơ tác giả đã bày tỏ thái độ oai nghiêm như muốn đoạt quyền tạo hóa để làm những việc kinh thiên động địa:
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi
Xuân Diệu đã sử dụng điệp ngữ “tôi muốn” kết hợp với thể thơ ngũ ngôn cùng tiết tấu nhanh và dứt khoát đã góp phần thể hiện niềm khát khao thiết tha, mãnh liệt của thi sĩ. Đó là ước muốn tắt nắng buộc gió để “màu đừng nhạt mất” để “hương đừng bay đi”. Nhà thơ thể hiện mong muốn níu giữ thời gian để cho thời gian và hương sắc của mùa xuân còn mãi với cuộc đời. Đó là ước muốn bất tử hóa cái đẹp, giữ lại cái đẹp ngắn ngủi biết bao.
Xuân Diệu luôn khát khao và thể hiện niềm giao cảm với đời. Tác giả đã thể hiện mong muốn chiếm lĩnh vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp nơi trần thế.
Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi
Điệp ngữ “này đây” được lặp đi lặp lại 5 lần từ đầu đến cuối đoạn thơ thể hiện sự giàu có và phong phú của thiên nhiên. Từ “Này đây” cũng thể hiện sự mời gọi của nơi trần thế, không phải xa xôi mà gần gũi ngay trước mắt, không phải ở kiếp khác, không phải ở tương lai hay quá khứ mà ngay trong lúc này. Điệp từ “của” mang tính chất kết nối ấy bức tranh thiên nhiên tươi đẹp nơi trần thế với con người. Trong khung cảnh thiên nhiên đó khiến cho lòng người ngất ngây tận hưởng, để thi nhân tạo hóa thành tình nhân.
Tác giả với cặp mắt xanh biếc đã luôn lấy con người làm chuẩn mực của cái đẹp đã tạo nên vẻ đẹp riêng trong bức tranh xuân của thi sĩ. Trong tuần tháng mật của yêu thương đó có bướm ong dập dìu, có cành tơ phơ phất đầy nhựa sống và tiếng hót say sưa của chim yến, chim oanh. Ánh sáng bình minh của mùa xuân đẹp diễm lệ mang gương mặt của người đẹp kiều diễm với rèm mi ánh sáng. Bằng tâm hồn phơi phới của tuổi trẻ kết hợp với trí tưởng tượng phong phú tác giả đã hình dung ra:
“Mỗi buổi sớm, thần vui hằng gõ cửa”
Thi nhân đã tạo nên một sự bất ngờ đầy thú vị bởi sự liên tưởng hết sức độc đáo. Hình ảnh “thần vui hằng gõ cửa” là vị thần mang niềm vui ban tặng cho thế gian vào mỗi buổi sớm ban mai. Thần đánh thức mọi người dậy để tận hưởng cuộc sống thiên nhiên tươi đẹp. Đối với Xuân Diệu mỗi ngày được sống, được chiêm ngưỡng ánh dương, được tận hưởng hương sắc của cuộc đời tạo nên niềm hân hoan vui sướng. Và vẫn giữ nguyên tâm lý hân hoan đó, Xuân Diệu đã tạo ra một hình ảnh thơ xuất thần:
“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”
Có thể nói trước Xuân Diệu, chưa có một thi sĩ nào dám tỏ tình với thiên nhiên như vậy. Nhà thơ cảm thụ thiên nhiên bằng tình yêu lứa đôi, bằng thể xác và tâm hồn. Chúng ta thấy sự hấp dẫn của thiên nhiên đã hiện ra với vẻ đẹp như một “cặp môi gần”. Đó là cặp moi căng tràn của tuổi trẻ, thể hiện được sự mê đắm và quyến rũ. Từ ngon được tác giả sử dụng để thốt lên sự khát khao của nhà thơ thể hiện qua: thị giác, thính giác, vị giác đến xúc giác. Tác giả đã huy động tất cả các giác quan của mình để tận hưởng thiên nhiên, tuổi trẻ và cuộc đời này.
Nhưng ngay cả trong lúc đang ngất ngây tận hưởng mật ngọt tình yêu nơi thiên đường trần thế, tác giả cũng chỉ dám reo lên “tôi sung sướng” nhưng “vội vàng một nửa”.
“Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa”
Câu thơ đã bị ngắt làm hai, thể hiện niềm vui không trọn vẹn. Bởi ngay trong những lúc được xem là vui vẻ nhất của cuộc đời, Xuân Diệu đã nhận ra rằng điều sung sướng ấy ngắn ngủi biết bao. Tác giả đã có dự cảm mơ hồ về sự mong manh, ngắn ngủi của kiếp người nên thi nhân mới có lối sống vội vàng để tận hưởng mùa xuân.
“Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.”
Câu thơ đã khép lại đoạn thơ thể hiện tâm trạng vừa vồ vập đắm say vẻ đẹp của cuộc sống tình yêu nhưng vẫn cảm nhận được sự bất an, băn khoăn vì thời gian qua mau, tuổi trẻ một đi không trở lại.
Thông qua 13 câu đầu của bài thơ “Vội Vàng”, Xuân Diệu đã mang đến một thông điệp mang ý nghĩa nhân văn tích cực. Ngay trong thế gian này điều quyến rũ nhất chính đó chính là tuổi trẻ và tình yêu. Thiên đường chính là nơi có cuộc sống tươi đẹp. Chính vì thế, con người hãy thiết tha yêu, hãy đắm say tận hưởng và tận hiến. Mong rằng mỗi ngày qua đi, chúng ta sẽ được sống trọn vẹn trong tình yêu và hạnh phúc.
Phân tích 10 câu thơ cuối bài thơ Vội Vàng
Như chúng ta đã biết thời gian chẳng bao giờ chiều lòng người. Con người thì nhỏ bé nhưng khát khao lại lớn lao. Càng yêu đời bao nhiêu thì họ lại càng thảng thốt khi nhận ra quy luật khắc nghiệt của tạo hóa. Và bài thơ Vội Vàng đã thể hiện châm ngôn sống của Xuân Diệu. Nó đã thể hiện cái tôi mãnh liệt trong cảm xúc và nhiều khám phá mới mẻ ở hình ảnh thơ. Khổ thơ có tiết tấu nhanh và mạnh như một lời khẳng định cho châm ngôn sống vội của ông.
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
Ở đoạn thơ này ta đã thấy ông hoàng thơ tình Xuân Diệu luôn khao khát sống và khao khát được yêu nên đã muốn sống gấp, sống vội. Nếu ở khổ thơ đầu và khổ thứ hai chúng ta thấy sự nuối tiếc chia lìa khi mùa xuân đang qua. Thì ở đoạn thơ cuối , tác giả đã thể hiện được rõ rang quan điểm: sống vội vàng là như thế nào. Trong đoạn thơ ta thấy cụm từ “mau đi thôi” được sử dụng như một lời thúc giục khi tác giả nhận ra rằng bây giờ vẫn còn kịp để yêu thương và sống trọn vẹn với tuổi thanh xuân. Phải rồi! Chúng ta cần phải sống nhanh lên khi “mùa chưa ngả chiều hôm”. Nghĩa là mùa xuân vẫn còn đó, con người đang yêu tha thiết thì tại sao phải nghĩ nhiều đến chia lìa. Vì thế, Xuân Diệu đã bừng tỉnh và thể hiện giọng điệu thơ nồng nhiệt và thiết tha.
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Với điệp từ “ta muốn” đã thể hiện một cấu trúc câu đều đặn. Nó hối hả như thúc giục mọi người hãy yêu quý tuổi trẻ của mình. Và những điều đó chỉ có tuổi trẻ mới làm được.Trước hết nó thể hiện sự say đắm với thiên nhiên, tình yêu của mùa xuân. Thêm vào đó là các động từ mạnh như: ôm, riết, say, thâu, cắn diễn tả được tình cảm vồ vập và niềm khao khát tận hưởng đến tham lam. Các động từ này đã thể hiện được tăng tiến rõ rệt trong ước muốn. Ban đầu, tác giả chỉ muốn một cái ôm nhẹ nhàng nhưng cái ôm đó nào đủ cho sự khát khao. Chính vì thế mà tác giả phải muốn có hành động mạnh thì mới cảm nhận được tình yêu. Nhà thơ muốn riết, muốn thâu, muốn tóm tất cả vào với mình. Và cuối cùng là hành động mạnh nhất là cắn, như muốn chiếm hữu làm của riêng.
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
Ở hai câu thơ cuối, Xuân Diệu sử dụng tính từ “no nê, chếnh choáng, đã đầy” để khẳng định tâm thế của con người khi hòa mình vào thiên nhiên. Bài thơ đã khép lại với sự chuyển biến từ cái tôi cá nhân nhỏ bé thành cái ta chung. Nhà thơ đã đi từ những khát vọng của sự riêng tư sau đó vươn lên thành khát vọng muốn sống và cống hiến cho vũ trụ, đất trời.
“Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào người”
Câu thơ đã thể hiện một ý thơ đầy mới lạ và táo bạo. Trong đó có sự chuyển đổi cảm xúc cụ thể hóa bằng hành động “cắn”. Mùa xuân là mùa của đất trời. Nó thể hiện cái vô hình. Nhưng tác giả lại muốn “cắn” muốn chiếm hữu như cái hữu hình. Điều này thể hiện sự chuyển biến tình cảm trong trái tim của nhà thơ đang yêu điên cuồng.
10 Câu thơ cuối của bài thơ đã thể hiện sự sáng tạo độc đáo trong cách dùng từ ngữ và cấu trúc câu. Xuân Diệu đã thể hiện quan điểm sống vội vàng của mình. Nó cũng là quan điểm chung của những người trẻ ngày nay. Họ sống là phải biết tận hưởng, yêu đời nhưng cũng như tận hiến cho đời và trân trọng những điều tốt đẹp mà cuộc đời ban tặng.
Phân tích quan niệm sống trong bài thơ Vội Vàng
Xuân Diệu được mệnh danh là ông hoàng của những bài thơ tình. Ông đã sáng tác ra rất nhiều bài thơ tình đắm say. Nhưng có lẽ đến với Vội vàng được viết vào năm 1938, in trong tập Thơ Thơ, chúng ta mới cảm nhận được thấy một vẻ mặt khác của nhà thơ. Bởi quan điểm sống trong Vội Vàng được xem là bộc lộ được tiếng đời và sự rung cảm với cuộc đời. Đồng thời thể hiện được những triết lí, nhân sinh quan sâu sắc.
Ngay từ nhan đề của bài thơ ta đã thấy tác giả bộc lộ được ngay quan niệm sống “Vội vàng”. Từ “vội vàng” thực chất là một tính từ chỉ sự nhanh chóng, gấp gáp khi thực hiện một hành động nào đó. Và ở trong bài thơ này, Xuân Diệu đã đề cao sự vội vàng cách sống và thái độ sống. Sống vội vàng là phải sống nhanh, sống gấp gáp vậy ư? Không những thế, cả bài thơ tác giả còn giục giã mọi người hãy sống không chờ đợi, sống hết mình, sống căng tràn từng phút, từng giây, sống đến trọn vẹn của “sống” để chống lại quy luật trôi chảy khắc nghiệt của thời gian.
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi
Ngay ở 4 câu thơ mở đầu bài thơ, Xuân Diệu đã thể hiện những ước muốn đầy táo bạo như: tắt nắng, buộc gió. Những mong muốn có phần phi lý và hoang đường đó cũng phần nào thể hiện được qua điểm sống của tác giả. Vì tác giả biết thời gian là hữu hạn và có thể một đi không trở lại. Nên khi thấy được những cảnh sắc đẹp của cuộc đời, tác giả muốn ngưng đọng thời gian để giữ lại hương sắc của cuộc sống.
Cũng chính vì nhận thấy thời gian là hữu hạn nên Xuân Diệu mới vội vàng đắm mình mà tận hưởng, để không bỏ lỡ một chút nào hương sắc của cuộc đời. Quan niệm sống vội vàng này đã thể hiện qua khát vọng ngạo nghễ, khác thường mà yêu đời mãnh liệt như thế. Nhưng ta thấy nhà thơ cũng chẳng nói suông và ước muốn của ông là hoàn toàn có căn cứ. Cuộc đời này vốn dĩ tươi đẹp và vô cùng đáng sống, nên càng phải ham sống vội vàng:
Của ong bướm này đây tuần tháng mật
…
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Đoạn thơ đã vang lên như thể hiện niềm reo vui, thích thú với cuộc sống. Xuân Diệu đã sung sướng khi được đắm chìm trong cảnh sắc thiên nhiên của mùa xuân: ong bướm tuần tháng mật, hoa đồng nội xanh rì, lá cành tơ phơ phất, yến anh khúc tình si, ánh sáng chớp hàng mi, mỗi buổi sớm thần vui hằng gõ cửa, tháng giêng ngon như một cặp môi gần. Những hình ảnh thơ đầy chất gợi tình đã cho chúng ta thấy cảnh đẹp nơi mặt đất mà ví như chốn bồng lai tiên cảnh. Nhà thơ Xuân Diệu đã thể hiện quan niệm sống vội vàng: yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống. Trong khoảng khắc gần gũi nhất, thân thuộc nhất đó ông bất chợt nhận ra, dù bây giờ mùa xuân có ngay bên mình đi chăng nữa thì nó cũng sẽ chẳng ở mãi bên mình. Dù rằng nhà thơ có muốn ôm, muốn riết, muốn thâu đến đâu thì nó cũng vụt mất. Chính vì thế mà nhà thơ phải sống vội vàng một nửa. Vừa tận hưởng vừa vội vàng chạy đua với thời gian để hưởng trọn hương sắc cuộc đời.
Ta thấy dù cho vài chục năm đi qua nhưng quan điểm sống của nhà thơ rất cấp tiến phù hợp với giới trẻ hiện đại bây giờ. Theo Xuân Diệu thì sống đúng là không chờ đợi. Chính vì thế mà ông luôn vội vàng đến mức mà ở ngay khi ở giữa mùa xuân ông đã bắt đầu cảm thấy nhớ nó, và không thể chờ tới mùa hạ mới nhớ mùa xuân.
Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua
…
Chẳng bao giờ! Ôi chẳng bao giờ nữa!
Ta thấy Xuân Diệu chẳng những ám ảnh về thời gian mà ông còn nhạy cảm đến sự trôi chảy của thời gian. Hầu hết chúng ta cho rằng, mọi thứ đang đến là đến, chứ ít suy nghĩ rằng nó đang dần trôi qua. Nhưng Xuân Diệu thì khác, ông cảm nhận thấy rõ từng bước đi của thời gian. Nên khi xuân tới nghĩa là xuân sẽ qua, và lúc này xuân còn non tức là sẽ đến lúc xuân già, thậm chí còn sẽ hết… Và trong sự thực nghiệt ngã ấy Xuân Diệu đã nhận ra. Đoạn thơ đã thể hiện giọng điệu tranh biện rất say sưa. Ông đang chứng minh cho người đọc thấy rằng cuộc sống này đẹp nhưng không phải là vô hạn. Thời gian sẽ trôi qua không bao giờ ở lại, mỗi phút giây trôi qua là sẽ mất đi.
Những thứ chúng ta nhìn thấy bây giờ tưởng chừng như sẽ tồn tại lâu, nhưng thực chất nó đã ngầm thể hiện trong đó sự mất mát, hao mòn dần. chính vì thế, chúng ta phải sống vội vàng để không phải cảm thấy tiếc nuối, xót xa. Nhà thơ đã đưa ra những hình ảnh nhân hóa về sự mất mát và chia lìa bởi thời gian: tháng năm rớm vị chia phôi, núi sông than thầm tiễn biệt, gió xinh hơn dỗi vì phải bay đi, chim đứt tiếng reo thi vì độ phai tàn sắp sửa…
Mau đi thôi mùa chưa ngả chiều hôm
…
– Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi
Trong không khí vôi vàng chạy đua với thời gian, chúng ta đã không còn phải thốt lên những lời đầy tiếc nuối: Chẳng bao giờ! Ôi chẳng bao giờ nữa! Khi phải chứng kiến sự chia lìa, đứt gãy ấy cũng cũng thể hiện sự tiếc nuối, xót xa. Ta thấy quan niệm sống vội vàng trong cái nhìn về thời gian. Xuân Diệu đã thể hiện thông điệp sống phải biết trân trọng từng phút, từng giây để không bao giờ phải hối tiếc.
Tác giả đã chỉ ra rằng cuộc sống này thật sự tươi đẹp rất đáng nhưng thời gian trôi chảy rất nghiệt ngã, vô tình nên càng phải sống vội vàng, nhà thơ còn giục giã và mách chúng ta cách để sống vội vàng. Những lời giục giã đầy hối hả, khẩn thiết thể hiện trong thơ ông:
Mau với chứ! Vội vàng lên với chứ
Em em ơi, tình non sắp già rồi.
Lần đầu tiên, ta thấy Xuân Diệu khiến người ta cuống quýt thế, mà sống vội vàng là phải vậy.Thái độ sống gấp gáp lên khi “mùa chưa ngả chiều hôm’’ khi cuộc đời chưa vào lúc bóng xế, lúc mình còn tuổi trẻ. Bởi vậy đừng ngại ngần, hãy ôm, hãy riết, hãy say, hãy thâu, hãy cắn để những khoảnh khắc tuyệt diệu của sự sống mới bắt đầu mơn mởn, mây đưa và gió lượn, cánh bướm với tình yêu, cái hôn nhiều, non nước, cỏ cây và xuân hồng được ta hưởng trọn.
Thậm chí phải được ngây ngất, chếnh choáng, đã đầy, no nê mới thực sự vội vàng. Bao nhiêu bút lực của sự nhiệt huyết, sôi trào, Xuân Diệu dồn hết vào đoạn thơ cuối. Lời thơ căng tràn cảm xúc, khiến ai đọc cũng như mở lòng ra, cũng chẳng thể ngồi yên mà sống một cách vô nghĩa. Ý nghĩa nhân sinh cao đẹp trong cách sống vội vàng là sống đúng thời điểm. Khi còn tuổi trẻ, khi trong những khoảnh khắc đẹp đẽ của cuộc sống, đó là lúc ta nên sống hết mình. Không phải cứ nhanh, cứ gấp là vội vàng được mà phải sống sao cho đáng trong từng khoảnh khắc mình bỏ ra.
Khi Xuân Diệu viết bài thơ này khi ông mới 22 tuổi nhưng những lời tranh biện và giàu tính triết lý trong bài thơ không hề non nớt. Để có được một quan niệm sống vội vàng giàu ý nghĩa tích cực như thế phải được bắt nguồn từ một thái độ sống nghiêm túc, một tình yêu với cuộc sống mãnh liệt. Bài thơ Vội vàng và quan niệm sống của nhà thơ thực sự đã trở thành một bài học giá trị với nhiều thế hệ trẻ sau này.
Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu
Xuân Diệu là một trong các thi sĩ lớn của thơ ca Việt Nam và có sự tác động đáng kể trong thơ Mới. Thơ của ông là 1 khúc hát nồng thắm yêu đời, và có nhẽ cuộc sống trong thơ ông là 1 thiên đàng dưới mặt đất. Thi phẩm “Vội vàng” hình như bộc lộ rõ các điều đó.
“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi”
Hành động “Tắt nắng” để cho màu không phai lạt, và muốn “buộc gió” để cho hương còn ở lại mãi có hoa. Hành động này cũng mang nghĩa thi sĩ muốn lưu giữ thời gian để cho tuổi trẻ mãi mãi còn xanh và cả mùa xuân mãi mãi bên ta. sở hữu thể kể đấy chính là tiếng nói của mẫu tôi đầy kiêu hãnh với khát vọng mãnh liệt lạ lùng, cho thấy tầm vóc của con người như đã muốn vươn lên để sở hữu thể ngang tầm với tạo hóa. dường như thiên đường mùa xuân đấy với bao lăm vẻ đẹp: nhựa sống của vạn vật đều rộn rã tươi thắm, và như đã nảy nở rất trẻ trung biết bao nhiêu các tháng ngày tuyệt vời nhất của lứa đôi hạnh phúc trong tuần tháng mật đầu tiên. Và ta như với thể thấy trên nền tươi xanh của đồng nội mông mênh trổ lên các bông hoa tuoi thắm. Và đó là những cành non tơ của mùa xuân có các mẫu lá tươi xanh, xao động nhẹ nhàng trong gió xuân đang bay khắp ko gian trong khoảng loài vật tới con người tất cả đều đắm đuối trong khúc tình say đắm đôi lứa … thật lý tưởng biết bao lăm ấy chính là buổi sáng mùa xuân, mặt trời lên mang lại nguồn sáng trong lành giống như người thiếu nữ tỉnh nồng, bừng mở cặp mắt thần tiên … chừng như những cái chớp mắt đã phát hiện ra muôn vạn ánh hào quang đãng và cũng chính bởi thế cả mùa xuân giống như một thiên đường tươi non chan chứa sức hấp dẫn:
“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”
Theo thi sĩ Xuân Diệu, cứ mỗi ngày xuân mới tới là khởi đầu 1 đoạn đời vui với bao lăm tốt lành sung sướng
“Mỗi buổi sớm thần Vui hằng gõ cửa”
Phê chuẩn hình ảnh thiên đường đấy tuồng như thi sĩ Xuân Diệu muốn kể gì? vì sao người ta cứ đi sắm bồng lai ở tận đâu đâu, cứ đi mua cõi cực lạc ở mãi chốn xa xôi nào vô định. Mà chừng như khi mà nó ở ngay cuộc sống vòng vo ta đây, ngay trong giờ khắc hiện nay này. Và chính do vậy còn chờ gì nữa, hãy yếu mến, hãy gắn bó và sống hết mình mang cuộc sống thần tiên đó. thi sĩ đã thật tài giỏi lúc láyy phổ quát lần hai chữ “này đây” để tô đậm thái độ trầm trồ, nao nức trước cái đẹp dồi dào biết bao. Và thật là cũng ko kể xiết của vẻ đẹp mùa xuân; qua đó mà nhấn mạnh đó chính là con người cần phải đón chờ ngay, hưởng thụ ngay những vẻ đẹp tươi thắm đó. Thật ra trong loại toàn cầu tươi đẹp này, thì chính những vườn xuân mơn mởm này đâu phải hiện nay mới với. Nhưng sở hữu mà mắt ta không trông thấy. Và sở hữu thể đề cập bản chất tâm hồn ta không biết quan tâm và rung động, thì sở hữu cũng như chơi. nhà thơ dường như đã ko tạo ra được toàn cầu mới, nhưng có cặp mắt mới “cặp mắt xanh non, cặp mắt biếc rờn” … như đã ngờ ngạc và đầy vui sướng.Có thể đề cập thi sĩ Xuân Diệu lần trước nhất như đã trông thấy sự sống thần hiệu của mùa xuân; và nhà thơ khăng khăng phải đề cập cho hết thảy mọi người đều biết, đều để ý, hưởng thụ mùa xuân như mình. Và cũng chính vì thế là bằng hình tượng nghệ thuật, người nghệ sĩ có thể đua tài sở hữu tạo hóa toàn năng, khi thông minh ra các hình tượng nghệ thuật phong phú, đầy mĩ cảm. Và với thể khẳng định ở chiếc chốn thiên đàng ấy, đẹp nhất, đáng yêu nhất là con người người đời trong tuổi xanh và ái tình.
“Và này đây ánh sáng chớp hàng mi”
Bài thơ chừng như lại còn có một hình ảnh độc đáo, đáng gọi là 1 sáng tạo tuyệt vời :
“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”
Đây có thể xem là 1 hình ảnh táo tợn rất Xuân Diệu, 1 vẻ đẹp rất con người, rất thiên hạ. Nhưng cũng thật tuyệt mĩ biết bao lăm khi chỉ mang tạo hóa toàn năng mói có thể làm nên được.
N hà phê bình Hoài Thanh khi đã xem Xuân Diệu là “nhà thơ mới nhất” trong phong trào thơ mới. hình như Hoài Thanh đã rất tinh khi chỉ ra đặc điểm mĩ học mới mẻ của Xuân Diệu “với Thế Lữ, thi nhân ta còn nuôi giấc mộng lên tiên, một giấc mộng rất xưa. Xuân Diệu đốt cảnh bồng lai xua ai nấy về hạ giới” (trong “Thi nhân Việt Nam” ).
trong khoảng xa xưa, nghe đâu sở hữu thể nhận thấy văn học đã than vãn về sự ngắn ngủi của đời người nên phải sống gấp, sống gáp thì mới mang thể thu giãn được hết các điều thú vị trong cuộc sống này.
“Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối
Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm”
Chính vì vậy do đó, ở bài thơ đặc sắc “Vội Vàng” vượt bậc lên học thuyết sống mới mẻ và tích cực: sống “Vội Vàng”.
nhà thơ dường như cũng đã ý thức rất rõ về sự trôi chảy của thời kì, chiếc thời kì một đi ko bao giờ trở lại:
“Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già”
Mà ta sở hữu thể cảm nhận được đời thì hữu hạn, thậm chí rất ngắn ngủi trước thời gian cực kỳ và vũ trụ vô biên:
“Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi”
do vậy nhà thơ Xuân Diệu quyết ko để “chờ nắng hạ mới hoài xuân” chính vì vậy mà thi sĩ “bâng khuâng nuối tiếc cả đất trời”. Cũng như để bênh vực thêm cho “luận thuyết” của mình, thi sĩ còn viện dẫn:
“Con gió xinh thì thào trong lá biếc
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi
Phải chẳng sợ độ phai tàn sắp sửa?”
Phân tích bài thơ vội vàng
Xem thêm: Phân tích bài thơ từ ấy của Tố Hữu
Ta như thấy những cơn gió đùa trong lá ko phải là các âm thanh tươi vui của tình cờ, của mùa xuân, mà là lời “thì thào” về chính các nỗi hờn giận, buồn thương. Gió như lại phải chia tay sở hữu cây lá mà bay đi và như chim chóc trên cây đang ca hát rộn ràng chào xuân bỗng giới hạn bặt, chẳng phải có sự doạ dọa nghiêm trọng nào, mà cũng chỉ vì chúng buồn tiếc nuối cho mùa xuân sắp trôi qua mà thôi. Thế có tức thị chẳng riêng gì Xuân Diệu mà cả vạn vật trong tự nhiên cũng thức nhận về loại quy luật nghiệt ngã, cái một đi ko bao giờ trở lại của thời gian:
“Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi
Khắp sông núi vẫn than thần tiễn biệt”
Vậy thi sĩ Xuân Diệu đưa ra 1 quyết định hợp lí cho mình và muốn cho phần đông mọi người “Không chờ nắng hạ mới hoài xuân”.
“Vội vàng” được xem là điều tất yếu nhưng phải vội vàng theo phương pháp nào? Vội nhưng ko thụ động chấp thuận cái phai tàn của sự sống mùa xuân, Xuân Diệu thật khôn khéo khi đã chọn lọc 1 giải pháp độc đáo đón xuân, hưởng hạnh phúc mùa xuân thật khẩn trương và tức khắc (Vội Vàng).
“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn;
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng
Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi
– Hỡi xuân hng! Ta muốn cắn vào ngươi”.
Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi
– Hỡi xuân hng! Ta muốn cắn vào ngươi”.
“Ta” mang nghĩa là tiếng nói của chiếc tôi đầy kiêu hãnh, tự chủ. với thể thấy trong 1 câu thơ chỉ với ba chữ “Ta muốn ôm” sở hữu giọng thơ rắn chắc biểu thị một ý chí dứt khoát.Động từ “Ôm” coi chừng còn lỏng lẻo quá. Ta như mang thể thấy chừng như gần như vè đẹp của đời rồi sẽ trôi đi, cho dù con người sở hữu dang tay mà ấp ủ chặt lấy. thành ra, “riết” cho thêm chặt hơn nữa đó chính là “Ta muốn riết mây đưa và gió lượn”. “Riết” lại và cho dù chặt đến mấy, thì chừng như điều đó vẫn chỉ là bên ngoài, tuồng như chính cho nên vì vậy phải chuyển hóa vào bên trong, phải say trong tâm hồn người thi sĩ “Ta muốn say cánh bướm với tình yêu”. nghe đâu nhà thơ “Say” tới thế nào đi chăng nữa thì đối tượng mà ta say vẫn chỉ là 1 khách thể, nên càng đòi hỏi cao hơn, tức là lúc này thì phải lôi kéo, phải thâu tóm được đối tượng về phía mình đấy chính là “Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều”.Hay “Hôn nhiều” chẳng qua chỉ là 1 dụng cụ, và đấy chính là một cách nhắc về sự lôi kéo cho tới tận cùng, cho hết mọi vẻ đẹp “mây đưa và gió lượn, cánh bướm sở hữu tình yêu”, núi sông, trời mây,… chẳng qua đây cũng chính chỉ là các hình ảnh sở hữu tính biểu tượng cho những vẻ đẹp của sự sống mơn mởn xanh non giữa cuộc đời. Xuân Diệu trình bày 1 thái độ tận hưởng đến mức cuồng nhiệt, tới mức tối đa đó chính là sự “Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng – Cho no nê thanh sắc của thời tươi;”. “Chuếnh choáng”, “no nê”, “đã đầy” là những tính trong khoảng chỉ chừng độ thu giãn. sở hữu thể nhắc những vật trừu tượng giờ đây cũng hóa thành các vật chất cực kỳ cụ thể đến mức với thể “đã đầy”, “no nê”. Cần nhớ, mang Xuân Diệu, và tuồng như hồ hết mọi vẻ đẹp đều chỉ gắn có “thời tươi”, nghĩa là thời của tuổi xanh đương độ, mơn mởn non tơ, tràn ngập nhựa sống. thế mà nghe đâu vẫn chưa hả lòng hả dạ, thi sĩ còn 1 đòi hỏi quyết liệt hơn nữa bằng chính câu thơ đặc sắc “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi”. “Xuân hồng” được xem chính là 1 hình ảnh đa nghĩa nhắc về mùa xuân đương độ của đất trời và của cả với hoa lá non tơ, cũng là tuổi xuân đương độ của mỗi con người, song song có thể là 1 hình ảnh cụ thể, đố chính là 1 dáng xuân tươi trẻ nào đấy. Động trong khoảng mạnh “Cắn” tưởng như là thô thiển nhưng lại cất đầy chất thơ. Động từ “Cắn” chẳng qua đấy chính là sự tận hưởng cả vật chất lẫn ý thức – sự thu giãn trọn vẹn và sâu sắc. có nhẽ chính sở hữu tuổi xanh đừng chỉ soi ngắm mình trong gương mà phải biến đầy đủ các vẻ đẹp trên đời phát triển thành 1 thứ vật chất để mà hưởng thụ. ngoài ra, “cắn vào ngươi” đặt trong hệ thống của mạch thơ toàn bài, của hành động liên tiếp, của nhân vật trữ tình (ôm, riết, say, thâu) còn là miêu tả của tâm cảnh hốt hoảng trước vẻ đẹp đang trôi đi. có lẽ chính do vậy, phải “cắn” để mà giữ lấy. Và ta nhu thấy được trong tình yêu lứa đôi, người ta thường đi tìm sự hòa đồng đến tuyệt đích, đến vô hạn giữa hai cá thể lại có nhau. vì thế việc sử dụng động từ mạnh “cắn vào ngươi” chính là một sự đòi hỏi được hóa thân trong tình ái. Đây có nhẽ là một phương pháp tiêu dùng trong khoảng cực kỳ táo bạo và đầy thông minh của Xuân Diệu. Và ta phải dùng trong khoảng như thế mới nhắc hết được khát vẳng sống mạnh mẽ tới ham mê hố, tới cuồng nhiệt của con người.
“Vội Vàng” chính là sự biểu hiện dòng nhìn về thời kì và sự sống của Xuân Diệu. Bài thơ tuồng như sở hữu thể coi là bức tranh nhân sinh mới, tiến bộ của Xuân Diệu. “Vội Vàng” thành ra đó cũng chính là một lời khuyên tâm thành đối mang mỗi người đọc, nhất là tuổi xanh, phải khiến cho tuổi xuân của mình phát triển thành với ý nghĩa, đừng để cho nó trôi đi trong sự hoài phí. Và người nào thì tuổi trẻ rồi sẽ qua đi (Tuổi trẻ chẳng 2 lần thắm lại) nhưng nghe đâu ví như chỉ biết vội vàng hưởng thụ mà chẳng biết khiến cho gì để với sự hưởng thụ ấy, Và phải khiến cho gì để góp dòng có ích cho đời thì lại là một thái độ sống bị động., lối ống ích kỉ, cá nhân chủ nghĩa. Mà tuồng như ta lại bắt gặp thi sĩ Xuân Diệu thì “cả thế cuộc luôn luôn học tập, đoàn luyện và lao động thông minh vừa là 1 quyết tâm khắc khổ, 1 lẽ sống, một niềm ham lớn”.
Vội vàng là một trong các thi phẩm đặc sắc của Xuân Diệu vì đã biểu hiện được triết lý những quan điểm sống vượt thời đại của 1 thi sĩ mới. Bởi có ông cuộc sống này ngắn lắm, nhanh lắm nếu như không sống gấp thì không hưởng thụ được hết những điều ngọt ngào của cuộc sống đem đến.
Tham khảo thêm:
