Trong thời gian gần đây chắc chắn nhiều phụ huynh học sinh đã nghe nhắc đến phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non. Vậy STEM là gì? Phương pháp này có ưu nhược điểm gì? Tham khảo ngay bài viết dưới đây, Tạp Chí Giáo Dục sẽ giới thiệu chi tiết cho các bạn về phương pháp này nhé!
Mỗi một đứa trẻ khi ra đời đều là duy nhất với tính cách và sở thích khác nhau. Bố mẹ và thầy cô giáo sẽ chính là những người phát hiện ra sự khác biệt đó để tạo điều kiện cho các em bộc lộ được khả năng và bản thân của mình. Phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non sẽ đặt nền móng và tạo bước khởi đầu để cho bé có thể học tập và trải nghiệm cuộc sống hiệu quả nhất.
Giáo dục theo phương pháp STEM là gì?
STEM chính là viết tắt của 4 từ tiếng Anh bao gồm: SCIENCE – Khoa học, TECHNOLOGY – Công nghệ, ENGINEERING – Kỹ thuật, MATHEMATICS – Toán học. Nó là phương pháp giảng dạy và học tập tích hợp các kỹ năng khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Giáo dục bằng phương pháp STEM sẽ giúp cho học sinh có được kỹ năng để vận dụng và phát triển tốt hơn trong thế giới hiện đại ngày này.
Phương pháp dạy STEM không chỉ được dùng để hướng đến mục tiêu đào tạo ra những: nhà toán học, nhà khoa học hay các kỹ sư…Mà chủ yếu phương pháp này hướng đến việc trang bị cho trẻ các kiến thức, kỹ năng để có thể phát triển trong tương lai.
Xem thêm: Giáo dục STEM ở tiểu học
Áp dụng phương pháp giáo dục stem trong dạy học mầm non như thế nào?
Giáo dục mầm non được xem là viên gạch đầu tiên khởi đầu cho quá trình xây dựng ước mơ tương lai của trẻ. Chính vì vậy mà khi đưa phương pháp giáo dục STEM vào trong hoạt động dạy và học của trẻ mầm non sẽ giúp cho các bé có thể được học tập và trải nghiệm kiến thức một cách trực quan nhất. Từ đó sẽ giúp khơi dậy niềm say mê, hứng thú và sáng tạo của trẻ.
Phương pháp giáo dục STEM sẽ tạo cho trẻ mầm non sự hứng khởi trong mỗi bài học, mỗi hoạt động. Mỗi thí nghiệm được triển khai sẽ giúp cho các bạn nhỏ nắm vững được quy trình thực hiện, sự thay đổi trạng thái hay hình dáng kích thước của sự vật và hiện tượng…
Đối với trẻ mầm non, các bé thường “học mà chơi, chơi mà học” nên ứng dụng phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non sẽ giúp cho trẻ có thể vui chơi, học tập và tham gia các hoạt động trải nghiệm một cách sáng tạo nhất. Mục tiêu phương pháp STEM đặt ra đó là trẻ phải biết kết hợp kiến thức lý thuyết từ các môn học với việc thực hành và vận dụng những kiến thức đã học tạo ra được sản phẩm thực tế. Những sản phẩm này sẽ lại quay lại phục vụ chính những hoạt động khác của trẻ sau này.
Ví dụ: Khi các bạn dạy cho trẻ học làm quen với số và các phép toán. Lúc này, trẻ sẽ không chỉ học trong sách vở mà còn có thể ứng dụng vào hoạt động trong cuộc sống thường ngày. Giáo viên sẽ giúp cho trẻ học toán ở mọi nơi, mọi lúc thông qua việc thực hành với nhiều hoạt động khác nhau. Như khi các bạn cho bé làm ra các sản phẩm là hộp quà, bức tranh, con vật, đồ chơi, … Giáo viên có thể dùng ngay các sản phẩm ấy làm phương tiện để tiến hành tổ chức dạy học toán rất hiệu quả. Khi làm như vậy, trẻ sẽ rất hứng thú, sáng tạo và nhớ lâu.
Lý do nên đưa phương pháp giáo dục theo định hướng stem đến trẻ mầm non?
Không phải ngẫu nhiên mà phương pháp giáo dục STEM được áp dụng cho trẻ mầm non tại nhiều nước trên thế giới hiện nay. Dưới đây là những lý do các bạn nên áp dụng phương pháp giáo dục này:
Trẻ sẽ được tiếp cận liên môn
Thay vì phải học 4 môn học tách biệt thì phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non lại kết hợp 4 môn học này thành 1 môn học. Khi tiếp cận với môn học này, các bé sẽ vừa học được kiến thức khoa học vừa biết cách vận dụng kiến thức đó vào thực tiễn.
Phát triển năng lực giải quyết vấn đề
Giáo dục STEM luôn đề cao năng lực giải quyết vấn đề của trẻ. Nên trong mỗi bài học, các bé sẽ được tiếp xúc với một tình huống thực tiễn cần giải quyết có liên quan đến các kiến thức liên môn. Và bé muốn giải quyết vấn đề đó thì phải tìm tòi và vận dụng những kiến thức thuộc các môn học có liên quan. Như vậy, trẻ sẽ vừa được học lý thuyết vừa được thực hành nên học nhanh nhớ lâu hơn.
Phát huy tính sáng tạo
Phương pháp giáo dục STEM luôn chú trọng phát triển phong cách học tập sáng tạo. Người học sẽ đặt bản thân vào vai trò của một nhà phát minh. Qua đó trẻ sẽ hiểu được bản chất của các kiến thức trong sách vở. Từ đó bé sẽ biết cách mở rộng, sửa chữa, vận dụng kiến thức sao cho phù hợp với tình huống mà các em gặp phải.
Cho trẻ cơ hội học tập và trải nghiệm
Nếu như với phương pháp dạy học truyền thống, giáo viên chính là người sẽ cung cấp kiến thức thông qua việc thuyết trình hay giảng giải. Còn trẻ sẽ đóng vai trò là người nghe, ghi nhớ và làm theo. Như vậy, người học là trẻ sẽ rất thụ động và ghi nhớ kiến thức một cách máy móc, hạn chế năng lực tư duy logic và phản biện sau này.
Trong khi đó với phương pháp giáo dục STEM sẽ cho trẻ mầm non được học tập và trải nghiệm các kiến thức trong thực tế:
- Trẻ sẽ học cách tư duy trực quan với những kiến thức đã được cung cấp. Từ đó bé sẽ trực tiếp khám phá và giúp trẻ hiểu cũng như nhớ kiến thức hơn.
- Trẻ sẽ được trực tiếp tham gia khám phá những hoạt động để giúp trẻ có thể phát huy khả năng quan sát, phát hiện và giải quyết vấn đề.
Khơi dậy niềm yêu thích học tập của trẻ
Với phương pháp giáo dục STEM, trẻ sẽ được học theo cách “học mà chơi, chơi mà học” nên sẽ không hề có nhiều áp lực. Và giáo dục STEM lúc này đóng vai trò quan trọng giúp tạo ra các định hướng tư duy tích cực cho trẻ mầm non. Từ đó giúp tạo nên thói quen học tập tích cực và chủ động. Đó chính là những đức tính cần cho trẻ mầm non sau này khi đi học. Sau này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho bé học tập và nghiên cứu thế giới sau này.
Lợi ích của phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non
Phương pháp giáo dục STEM mang đến nhiều lợi ích cho trẻ em ở lứa tuổi mầm non. Dưới đây là một số lợi ích vượt trội:
Kích thích khả năng sáng tạo
Trẻ được học với phương pháp STEM sẽ được kích thích khả năng sáng tạo. Với tư duy theo lối trực quan sẽ giúp cho trẻ học nhanh, nhớ lâu. STEM còn khuyến khích trẻ suy nghĩ vượt qua giới hạn và quy định. Điều này sẽ thúc đẩy sự sáng tạo của trẻ ngay từ nhỏ.
Giúp trẻ tự tin và chủ động hơn
Mục đích chính của mô hình giáo dục STEM đó chính là mang đến cho trẻ sự tự tin và chủ động trong việc học tập. Với phương pháp STEM, trẻ bắt buộc phải chủ động tìm tòi và khám phá. Nên sau khi tự mình tìm hiểu được kiến thức, bé sẽ tự tin vận dụng để giải quyết vấn đề. Trẻ cũng sẽ tự tin hơn trong giao tiếp cũng như thuyết trình trước đám đông.
Phát triển khả năng tư duy, phân tích và phản biện vấn đề
Với phương pháp giáo dục STEM, trẻ em sẽ được tiếp cận nhanh với những kiến thức mới ở dưới góc nhìn đa chiều trên nhiều lĩnh vực. Điều này sẽ giúp cho trẻ có thể rèn luyện được khả năng tư duy, phân tích và phản biện các vấn đề để tìm ra cách xử lý hiệu quả nhất.
Thái độ hợp tác và khả năng làm việc nhóm tốt
Khả năng làm việc nhóm và làm việc tập thể chính là một trong những bước tiền đề để giúp các bé có thể thành công hơn trong quá trình học tập sau này. Trong quá trình làm việc nhóm, trẻ có thể tranh luận hoặc phản biện để bảo vệ ý kiến của chính mình. Nhưng nhìn chung qua những lần làm việc nhóm như vậy, trẻ mới có thể cùng nhau hoàn thành được nhiệm vụ mà giáo viên đưa ra.
Áp dụng kiến thức đã được học vào thực tiễn
Một trong những lợi ích của phương pháp giáo dục STEM đó chính là giúp cho học sinh có thể áp dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống. Các bé sẽ được dạy cách làm thế nào để có thể áp dụng những lý thuyết trong bài học vào các hoạt động hàng ngày để cuộc sống trở nên dễ dàng hơn. Và đây là một trong những kỹ năng cần thiết mà tất cả các em học sinh cần phải trang bị cho hiện tại và tương lai sau này.
Ứng dụng phương pháp STEM trong giáo dục mầm non tại Việt Nam như thế nào?
Hiện nay, phương pháp giáo dục STEM đã và đang rất phổ biến tại nhiều nước trên thế giới. Và khi về Việt Nam, phương pháp này cũng đang được rất nhiều nơi trên cả nước ứng dụng thành công. Ngay từ năm 2012 đã có rất nhiều các cơ sở giáo dục ngoài công lập và trường mầm non Quốc tế ứng dụng phương pháp này để giảng dạy tại Việt Nam. Tuy nhiên cho đến nay phương pháp giáo dục STEM vẫn chưa thể phổ cập được trên toàn quốc vì:
- Phụ huynh và học sinh vẫn còn giữ tâm lý đi học lấy thành tích, lấy thưởng là chính. Học sinh học tập một cách thụ động nên không muốn tự tìm tòi và học hỏi.
- Thiếu cơ sở khoa học và khung lý luận của phương pháp giáo dục STEM.
- Các chủ đề, cấu trúc bài giảng của bậc mầm non vẫn chưa được thống nhất. Mỗi một trường lại dạy STEM theo một cách khác biệt.
- Sự thiếu thốn về cơ sở vật chất và giáo viên đứng lớp đã khiến cho phương pháp giáo dục này còn được ứng dụng hạn chế.
Bài viết liên quan: Các chủ đề STEM tiểu học
Những điều ba mẹ cần lưu ý khi áp dụng phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non:
Nếu cha mẹ đã quyết định cho con theo học phương pháp STEM thì phải lưu ý một số vấn đề sau đây:
Thứ nhất không can thiệp vào quá trình thực hành của con
Mục đích của giáo dục STEM là giúp học sinh hoặc tập và trải nghiệm các kiến thức thực tế. Đây chính là yếu tố cốt lõi trong quá trình giáo dục STEM của con. Do đó, khi các bạn giáo dục con bằng các trải nghiệm này thì hãy nhớ rằng cha mẹ chỉ cần nắm rõ vai trò của mình như là một người bạn, người đồng hành cùng với trẻ chứ không phải đặt mình là vị trí giáo viên.
Đặt những câu hỏi mang tính gợi mở
Với phương pháp giáo dục STEM, các bé sẽ phải tự khám phá kiến thức thực tế là yếu tố cốt lõi. Vì thế, trẻ phải học cách tìm hiểu và giải quyết vấn đề bằng việc trải nghiệm, trả lời những câu hỏi mà cha mẹ đưa ra. Các bạn nên đặt những câu hỏi mang tính gợi mở để các bé phát triển sự sáng tạo và tư duy phản biện. Thông qua các câu trả lời sẽ giúp trẻ biết cách nhìn nhận và khám phá ra nhiều điều thú vị. Vì thế, cha mẹ hãy khuyến khích và tập cho con về những câu hỏi đáp, những vấn đề đang diễn ra để khơi dậy sự tò mò, phát triển khả năng tư duy của con.
Tham gia dự án đơn giản trước
Để bắt đầu cho con học theo phương pháp STEM, các bạn hãy cùng trẻ thực hiện các hoạt động STEM đơn giản và dễ dàng như: Dùng gạo nếp, đỗ xanh, đường…để có thể làm thành bánh rán. Hay các bạn có thể dạy bé dùng giấy nhiều màu để gấp thành những bông hoa hay chiếc chong chóng… Những hoạt động đơn giản sẽ giúp cụ thể những gì mà trẻ đang muốn và sẽ được ứng dụng một cách thực tiễn.
Và khi trẻ được ứng dụng một cách trực tiếp, sáng tạo ra những món đồ dùng, đồ chơi yêu thích,… Tất cả những yếu tố này đều tác động mạnh mẽ đến sự tìm tòi, say mê, tư duy cho trẻ. Theo đó, cha mẹ cũng không nên ép trẻ phải thực hành các dụng cụ hay đồ chơi phức tạp không phù hợp với độ tuổi của trẻ.
Thời gian học quá dài
Đối với trẻ mầm non sự tập trung của trẻ còn hạn chế. Trẻ sẽ dễ bị thu hút bởi rất nhiều yếu tố xung quanh. Theo nghiên cứu khoa học đẫ chỉ ra rằng, trẻ ở trong độ tuổi mầm non chỉ có thể tập trung trong khoảng thời gian từ 5 – 7 phút. Do đó, khi các bạn chuẩn bị thời gian để ứng dụng phương pháp STEM cho trẻ mầm non không nên quá dài hay quá ngắn. Các bạn chỉ nên chỉ dao động trong khoảng thời gian 10 phút bao gồm cả những trải nghiệm của trẻ.
Tham khảo thêm bài viết: Phương pháp giáo dục montessori
Tạm kết:
Phương pháp giáo dục STEM này sẽ giúp trẻ hoàn thiện về rất nhiều lĩnh vực và kỹ năng khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học, phát triển tư duy, khả năng hùng biện, trình bày, sáng tạo. Từ đó giúp các bé mầm non sẽ có thêm thật nhiều kiến thức để chuẩn bị hành trang vững chắc trên con đường khám phá tương lai.
Tham khảo thêm:
