Trong những năm trở lại đây, các phụ huynh học sinh ở Việt Nam đã và đang rất quan tâm đến các phương pháp giáo dục sớm. Và hai trong số các phương pháp giáo dục sớm được ưa chuộng nhất hiện nay là Montessori và Reggio Emilia. Năm học mới sắp đến nhiều ba mẹ vẫn còn băn khoăn không biết nên lựa chọn phương pháp nào cho con? Tham khảo ngay bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ so sánh phương pháp Montessori và Reggio Emilia cho các bạn tham khảo!
Ba mẹ hiện nay còn đang băn khoăn không biết lựa chọn giữa 2 phương pháp Montessori và Reggio Emilia. Hãy tham khảo ngay bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ tiến hành so sánh phương pháp Montessori và Reggio Emilia trong bài viết dưới đây nhé!
Những điểm tương đồng giữa Montessori và Reggio Emilia
Cả hai phương pháp giáo dục Montessori và Reggio Emilia đều được phát triển dựa trên nguyên lý mang tính chất kiến tạo. Nghĩa là những đứa trẻ tự hình thành kiến thức thông qua sự tương tác của chúng đối với thế giới xung quanh. Mỗi đứa trẻ sẽ được coi như đang sở hữu những ham muốn học hỏi bẩm sinh.
Cả hai phương pháp dạy học này đều tuân theo sở thích của trẻ và tận dụng một môi trường được chuẩn bị sẵn. Giáo viên sẽ tiến hành quan sát và đưa ra những phương pháp dạy học cũng như tài liệu học tập phù hợp với sở thích của bé. Các bé sẽ luôn có tiếng nói quan trọng trong việc quyết định những nội dung mà chúng cần học hỏi và cách chúng tiếp thu điều đó.
Khi theo học cả hai phương pháp giảng dạy Montessori và Reggio Emilia, các bé sẽ được học tập theo hình thức khám phá đa giác quan. Bé sẽ được sử dụng các vật liệu có thể kích thích cả năm giác quan. Ví dụ như các bé có thể thêu thùa trên nhiều tấm vải vuông khác nhau hoặc vẽ theo nét chữ trên các ô chữ. Hay trẻ sẽ được nghe tiếng chuông với các nhịp gõ khác nhau hoặc sắp xếp các bảng màu từ đậm nhất đến nhạt nhất.
Tôn trọng sở thích của trẻ chính là kim chỉ nam đối với cả hai phương pháp giáo dục. Trẻ sẽ được xem như chủ thể của quá trình dạy và học. Các bé sẽ được tôn trọng mọi suy nghĩ, quan điểm và mong muốn.
Như vậy, ta có thể kết luận rằng cả hai phương pháp Montessori và Reggio Emilia đều hướng tới trẻ em là đối tượng chính. Chương trình học tập hay bài giảng đều được thiết kế sao cho phù hợp với nhu cầu và khả năng tiếp thu của các bé.
Những điểm khác biệt của hai phương pháp giáo dục Montessori và Reggio Emilia
Về cơ bản Montessori và Reggio Emilia đều là 2 phương pháp giáo dục sớm thích hợp dùng cho trẻ em trong độ tuổi từ 0 – 6. Mục đích chính của các phương pháp này đó chính là kích thích và tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện. Tuy nhiên, mỗi phương pháp đều có đặc trưng và cách áp dụng khác nhau. Dưới đây chúng tôi sẽ so sánh cụ thể cho các bạn tham khảo:
Về nguồn gốc của 2 phương pháp
Nguồn gốc của phương pháp giáo dục Montessori:
Montessori là một phương pháp giáo dục sớm được bác sĩ, nhà giáo dục người Ý tên là Maria Montessori nghiên cứu và phát triển. Bà Maria Montessori sinh ra và lớn lên tại Italy. Năm 26 tuổi, bà đã trở thành nữ bác sĩ đầu tiên của Ý. Đến năm 1899, bà được vinh dự giữ trọng trách là hiệu trưởng ngôi trường dành riêng cho trẻ chậm phát triển tại Rome.
Trong những năm công tác tại đây, bà bắt đầu nghiên cứu và xây dựng các phương pháp giáo dục cho trẻ chậm phát triển và nhận được kết quả tốt. Vào năm 1907, bà thành lập trường dành cho trẻ từ 2 đến 6 tuổi có cuộc sống khó khăn, bị cha mẹ bỏ rơi và không có ai quan tâm. Phương pháp giáo dục Montessori đã được hình thành trong thời gian này.
Montessori tập trung vào sự phát triển tự nhiên của trẻ luôn coi trọng để dạy dỗ và giáo dục. Trong khoảng 1 năm, người ta nhận ra rằng những đứa trẻ này vô cùng lễ phép và sạch sẽ. Thậm chí những trẻ 4-5 tuổi có thể đọc sách, viết và làm phép tính. Nhiều bé còn có thành tích tương đương với học sinh lớp 3. Chính nhờ sự hiệu quả này mà phương pháp Montessori đã được áp dụng trong ngôi trường này được nhân rộng khắp các nước phương Tây.
Xem thêm: Các góc trong lớp học Montessori
Nguồn gốc của Reggio Emilia
Phương pháp giáo dục Reggio Emilia bắt nguồn tại thành phố cùng tên của Ý. Phương pháp này được xây dựng và phát triển bởi nhà tâm lý học người Ý Loris Malaguzzi. Bản chất của phương pháp giáo dục này chính là phát triển và tập trung vào sở thích của trẻ. Theo đó, trẻ đến trường sẽ được học những điều mà trẻ thích và tập trung vào việc khai thác ý tưởng của trẻ và thực hiện hóa nó. Cũng chính vì thế mà mỗi bài học theo phương pháp này sẽ phải điều chỉnh theo mối quan tâm và khả năng của trẻ.
Mục tiêu của hai phương pháp giáo dục sớm Montessori và Reggio Emilia
Mục tiêu của phương pháp Montessori chính là nuôi dưỡng những động lực bên trong mỗi đứa trẻ. Từ đó sẽ giúp tạo điều kiện tối đa để trẻ được khám điều yêu thích của bản thân sẽ hình thành khả năng sẵn sàng tiếp thu. Trẻ sẽ nhanh chóng tiếp thu được kiến thức trong nhiều lĩnh vực kể cả những lĩnh vực mà thường không mấy hấp dẫn trong môi trường giáo dục truyền thống.
Trẻ cũng sẽ được khuyến khích việc chủ động tác động với môi trường xung quanh. Tuy nhiên đây chính là một phương pháp chủ yếu được áp dụng ở các trường mầm non nhưng bố mẹ hoàn toàn có thể áp dụng tinh thần phương pháp Montessori trong gia đình.
Mục tiêu của phương pháp Reggio Emilia lại hướng tới việc phát triển khả năng làm việc nhóm và kỹ năng hợp tác, từ đó trẻ có thể cùng nhau giải quyết các vấn đề. Đặc biệt trong phương pháp này khả năng sáng tạo và ý tưởng của trẻ được đề cao hơn kết quả.
Đối tượng áp dụng của Montessori và Reggio Emilia
Đối tượng áp dụng phương pháp Montessori
Phương pháp Montessori sẽ được áp dụng hiệu quả nhất cho trẻ em trong độ tuổi từ 0 – 6 tuổi. Lớp học Montessori sẽ không sắp xếp học sinh theo độ tuổi nhất định mà sẽ tổ chức lớp học trộn tuổi dựa theo độ thích ứng với lớp học, khả năng của từng trẻ. Việc các bé 3 tuổi học cùng với bé 5 tuổi là chuyện rất bình thường. Ở trong lớp học luôn khuyến khích trẻ học theo khả năng của mình. Khi học tại trường mầm non Montessori, các bé sẽ được học kỹ năng lãnh đạo và khả năng làm việc độc lập.
Đối tượng áp dụng phương pháp Reggio Emilia
Đối tượng của phương pháp giáo dục này là trẻ em trong độ tuổi từ 3 đến 6 tuổi. Môi trường giáo dục rất được chú trọng vì đó chính là nơi cho trẻ tìm hiểu, cung cấp cho trẻ những công cụ để hiện thực hóa ý tưởng của mình.
Trong quá trình học, sự hợp tác giữa các trẻ với nhau được đánh giá rất cao. Hầu hết các trường học Reggio Emilia đều sở hữu một “xưởng nghệ thuật” với các nguyên vật liệu thiên nhiên. Trẻ sẽ sử dụng các vật liệu trong “xưởng nghệ thuật” đó để có thể sáng tạo tác phẩm nhằm thể hiện suy nghĩ và hiểu biết của mình về những gì đã học được.
Với phương pháp Reggio Emilia, giáo viên và phụ huynh đóng vai trò là người dẫn sắt, cùng trẻ tìm ra cảm hứng mới, ý tưởng mới. Có thể khi đặt ra 1 câu hỏi, trẻ sẽ không có được câu trả lời ngay lập tức mà phải thông qua tìm kiếm và khám phá bằng cách quan sát.
Phương pháp giáo dục của Montessori và Reggio Emilia
- Phương pháp giáo dục của Montessori thường rất bài bản, chặt chẽ. Tất cả học liệu sẽ được giáo viên chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi bắt đầu buổi học. Trẻ sẽ tiếp thu giáo trình học đã được lên kế hoạch sẵn từ trước.
- Trong phương pháp giáo dục Reggio Emilia thì coi giáo viên và trẻ là cộng sự, trẻ được tham gia vào quá trình học hỏi. Các ý tưởng được kết nối và trao đổi tự do giữa trẻ và giáo viên. Phương pháp học Reggio Emilia đã nhấn mạnh đến quá trình giải quyết vấn đề.
Tham khảo thêm: Bộ sách Montessori
Cách setup phòng học của Montessori và Reggio Emilia
Lớp học Montessori sẽ được bày trí đơn giản với mục đích tạo không gian tĩnh lặng để trẻ có thể tập trung vào các hoạt động tương tác với học liệu. Và học liệu của Montessori được chia ra thành 5 lĩnh vực chính bao gồm: ngôn ngữ, khám phá thế giới xung quanh, giác quan…
Ngược lại, trong lớp học theo phương pháp Reggio Emilia sẽ được trang trí một cách cầu kỳ hơn. Với cách trưng bày này sẽ có rất nhiều loại học liệu khác nhau giúp trẻ trải nghiệm & khám phá. Cách trang trí trong lớp học của Reggio Emilia sẽ giúp tất cả phụ huynh, khách mời, giáo viên tham gia vào quá trình học tập. Trẻ em cũng được tương tác đồng thời với học liệu và các thành viên khác ở trong lớp.
Lợi ích của phương pháp Reggio Emilia và Montessori
Khi so sánh phương pháp Montessori và Reggio Emilia, các bậc cha mẹ sẽ cần lưu ý những ưu điểm riêng biệt giữa hai phương pháp như sau:
Lợi ích phương pháp Montessori
- Phát triển và giúp bé hình thành nề nếp, tính ngăn nắp, trật tự
- Biết cách xây dựng các mối quan hệ, giúp trẻ dễ dàng hòa đồng với mọi người
- Hình thành khả năng tập trung giải quyết vấn đề.
- Xây dựng kỹ năng làm việc độc lập
Lợi ích phương pháp Reggio Emilia
- Kích thích sự tò mò về sự vật và sự việc xung quanh giúp khuyến khích trẻ quan sát nhiều hơn
- Hình thành nên niềm đam mê, sự yêu thích của trẻ đố với thế giới xung quanh
- Giúp trẻ phát triển được khả năng tưởng tượng và sáng tạo thông qua các hoạt động như: vẽ, nặn đất, tô màu,..
- Phát triển kỹ năng làm việc nhóm và hợp tác với mọi người xung quanh
- Tạo cho trẻ những thói quen tốt, biết yêu thương con người và thiên nhiên.
Dụng cụ học tập của Montessori và Reggio Emilia
Sự khác biệt của dụng cụ học tập giữa hai phương pháp Montessori và Reggio Emilia như sau:
- Đối với phương pháp Reggio Emilia, thế giới học liệu sẽ bao gồm các dụng cụ thiên nhiên, vật liệu được tái chế, kích thích không gian sáng tạo của trẻ. Chính vì vậy, lớp học theo phương pháp Reggio Emilia sẽ được trang trí rất nhiều màu sắc bắt mắt, kích thích trẻ khám phá.
- Đối với phương pháp Montessori, giáo cụ và học liệu được thiết kế từ đầu giống như các phương pháp dạy học truyền thống khác. Nhưng các mô hình có sẵn này sẽ được sử dụng riêng biệt đều được cung cấp dựa trên độ tuổi của trẻ, đảm bảo đồng nhất giữa các lớp học.
Tham khảo thêm: So sánh Montessori và Steiner
Bài viết trên đây, Tạp Chí Giáo Dục đã tiến hành so sánh phương pháp Montessori và Reggio Emilia cho ba mẹ tham khảo. Hy vọng bài viết đã phần nào đã giúp bạn hiểu rõ và có căn cứ để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với con của mình. Tuy nhiên, cho dù sử dụng phương pháp nào, bố mẹ cũng cần nhớ rằng, tình yêu thương, sự chân thành và kiên nhẫn mới là quan trọng nhất với con trẻ.
